MONOGENİK OBEZİTE:
Obezite çok az miktarda (%1-4)tek bir gendeki kalıtılmış mutasyondan dolayı ortaya çıkar. Bu kalıtım türü monogenik kalıtımdır. Yani obezitenin küçük bir kısmı tek gen hastalığı şeklinde karşımıza çıkar. %25-50 oranlarında sonraki kuşaklara kalıtılır.
Burada en iyi bilinen iki gen mevcuttur.
1-Leptin metabolizmasında rol oynayan
- POMC (proopiomelanokortin) geni: Mutasyonları otozomal dominant veya otozomal resesif şekillerde kalıtılabilir.
- PC1(proprotein konvertaz):Mutasyonları otozomal resesif şekillerde kalıtılır.
- LEPR (leptin reseptör):Mutasyonları otozomal resesif şekillerde kalıtılır.
- LEP(leptin):Mutasyonları otozomal resesif şekillerde kalıtılır.
2-Melanokortin metabolizmasında yer alan
- MC4R geni (Melanokortin 4 Reseptörü) Mutasyonları otozomal dominant veya otozomal resesif şekillerde kalıtılabilir.
Her iki gen mutasyonları da izole obeziteden sorumludur. Diğer bğr değişle sendromik olmayan obeziteden sorumludur. sendromik olmayan obezite ile ilişkilidir. MC4R geni mutasyonu, en yaygın görülen obezite geni mutasyonudur. Bu genlerin yer aldığı yolaklara göre değişik tedavi yöntemleri hakkında çalışmalar söz konusudur.
Obezitenin diğer yaygın formları bahsettiğimiz üzere poligeniktir. Tek başlarına olmasa da obeziteye yatkınlığı ifade eden bir takım genler mevcuttur.
Tüm bunlar yanında sendromik obezite dediğimiz grup doğuştan, ciddi anomalilerle seyreden çocuk yaş obeziteleri şeklinde geçmektedir. Ağır mental retardasyon ve çoklu organ anormallikleri söz konusudur. Prader-Willi Sendromu Bardet-Biedl Sendromu Laurence-Moon Sendromu gibi sendromlar bu gruptadır. Genetik alt yapısı son derece ön plandadır.
POLİGENİK OBEZİTE:
ADRB2-(B2 adrenarjik reseptör) geni
ADRB3-(B3 adrenarjik reseptör) geni
ADRB1-(B1 adrenarjik reseptör) geni
AMP 1-(Adiponektin) geni
GAD2-(glutamikasit dekarboksilaz) geni
ENPP1-(ektonükleotid pirofosfataz/fosfodiesteraz 1) geni
SLC6A14-(nörotransmitter transporter) geni
PPAR-γ -( Peroxisome proliferator-activated receptor-γ) geni
Yukarıdaki genler tek başlarına obeziteye neden olmazlar. Sadece risk faktörü olarak değerlendirilebilirler. Bu tip poligenik obezitede yaşam şeklimize göre hastalık ortaya çıkar. Dengeli, yeterli, düzenli beslenip, aktif bir hayat ve düzenli uyku ile obeziteye yakalanmamak bizim elimizdedir. %5 gibi genetik olarak direkt geçişli obezitede tıbbi destek ile sağlıklı bir yaşam sürebiliriz.
