VUS (Önemi Bilinmeyen Varyant) Nedir? Genetik Testlerde Belirsizlikle Nasıl Baş Edilir?

-

VUS Nedir?

Genetik testler sonucunda, bazı genetik değişikliklerin hastalıkla ilişkisi net olarak belirlenemeyebilir. Bu tür değişiklikler "Önemi Bilinmeyen Varyant" (Variant of Uncertain Significance - VUS) olarak adlandırılır. VUS'lar, genetik testlerde sıkça karşılaşılan ve klinik karar alımını zorlaştıran sonuçlardır. Bu durum, özellikle yeni nesil dizileme (NGS) gibi kapsamlı testlerde daha yaygındır.

VUS'ların Sınıflandırılması ve Önemi

Genetik varyantlar, Amerikan Tıbbi Genetik ve Genomik Koleji (ACMG) tarafından belirlenen kriterlere göre beş sınıfa ayrılır:

  1. Patojenik

  2. Muhtemel Patojenik

  3. Önemi Bilinmeyen Varyant (VUS)

  4. Muhtemel Benign

  5. Benign

VUS'lar, hastalıkla ilişkisi kesin olarak belirlenemeyen varyantlardır. Bu nedenle, klinik karar alımında dikkatli olunmalı ve genetik danışmanlık hizmeti alınmalıdır. VUS'ların çoğu zamanla benign veya patojenik olarak yeniden sınıflandırılabilir. Bu süreçte, genetik veri tabanlarının güncellenmesi ve yeni araştırmaların yapılması önemlidir. 

VUS (Önemi Bilinmeyen Varyant)


VUS'ların Klinik Yönetimi

VUS'ların yönetimi, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir:

  • Genetik Danışmanlık: Hastalar, VUS sonuçları hakkında bilgilendirilmeli ve olası riskler konusunda danışmanlık almalıdır.

  • Aile Taraması: Aile bireylerinde benzer varyantların olup olmadığı araştırılmalı ve bu bilgiler varyantın sınıflandırılmasına yardımcı olabilir.

  • Fonksiyonel Analizler: Laboratuvar çalışmalarıyla varyantın protein fonksiyonu üzerindeki etkisi incelenebilir.

  • Veri Tabanı Takibi: ClinVar, gnomAD gibi genetik veri tabanları düzenli olarak takip edilmeli ve VUS'ların yeniden sınıflandırılması durumunda hastalar bilgilendirilmelidir. 

VUS'lar ve Kanser Genetiği

Özellikle BRCA1 ve BRCA2 genlerinde tespit edilen VUS'lar, meme ve over kanseri risk değerlendirmesinde zorluk yaratabilir. Bu nedenle, VUS taşıyan bireylerde aile öyküsü ve diğer risk faktörleri dikkate alınarak tarama ve önleyici stratejiler planlanmalıdır. 

Sonuç

VUS'lar, genetik testlerin kaçınılmaz bir parçasıdır ve zamanla elde edilen yeni verilerle bu varyantların anlamı netleşebilir. Bu süreçte, hastaların düzenli olarak bilgilendirilmesi ve genetik danışmanlık hizmeti alması büyük önem taşır. Genetik test sonuçlarının yorumlanmasında uzman desteği, doğru ve etkili sağlık kararları alınmasına yardımcı olur.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Spinal Müsküler Atrofi (SMA): Genetik Temeller, Klinik Bulgular ve Tedavi Seçenekleri

-
Resim
Spinal Müsküler Atrofi (SMA) Nedir?      Spinal Müsküler Atrofi (SMA), motor nöron hasarı nedeniyle kas zayıflığına ve kas kaybına yol açan, otozomal resesif geçiş gösteren nadir bir nöromüsküler hastalıktır. Hastalığın temelinde, SMN1 (Survival Motor Neuron 1) genindeki delesyon veya patojenik mutasyonlar yer almaktadır. SMN proteini , motor nöronların hayatta kalması için kritik rol oynar. Eksikliği durumunda omurilikteki motor nöronlar dejenerasyona uğrar, kaslar uyarılamaz ve atrofi gelişir.      SMA'nın görülme sıklığı yaklaşık 1/6.000 - 1/10.000 arasında değişiklik göstermektedir. Taşıyıcılık oranı ise 1/40 - 1/60 arasındadır. Hastalığın kliniği, bulguları ve seyri genetik altyapıya ve SMN2 gen kopya sayısına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. SMA Spinal Musküler Atrofi SMA'nın Genetik Mekanizması      SMA, genetik olarak heterojen bir hastalık olup, SMN1 ve SMN2 genleri dışında da bazı genetik varyasyonlar ile ilişkilendirilmi...
devamı »

Prematür Ovarian Yetmezlik, Erken Menopoz

-
Resim
Prematür Ovarian Yetmezlik (POY) ve Erken Menopoz: Genetik Nedenler           Prematür ovarian yetmezlik (POY) veya erken menopoz, kadınlarda yumurtalık fonksiyonlarının 40 yaşından önce kaybedilmesiyle ortaya çıkan önemli bir durumdur. Genetik faktörler, bu rahatsızlığın en yaygın nedenleri arasında yer alır. Turner sendromu, Frajil X sendromu ve diğer genetik faktörler POY'un gelişiminde kritik rol oynar. Erken Menopoz, Prematür Ovaryen Yetmazlik Turner Sendromu ve X Kromozomu Anomalileri Klasik Turner Sendromu Turner sendromu, POY'un en yaygın genetik nedenidir ve X kromozomunun tamamen eksik olduğu bir durumdur. Klasik Turner sendromunda yumurtalık rezervi tamamen tükenmiştir ve doğurganlık mümkün değildir. Mozaik Turner Sendromu Mozaik Turner sendromunda, X kromozomu eksikliği kısmi veya hücresel düzeyde farklılık gösterebilir. Bu bireyler adet görebilir ve çocuk sahibi olabilirler. Ancak doğum öncesi dönemde başlayan foliküler kayıplar nedeniyle erken...
devamı »

Amyotrofik Lateral Skleroz, ALS Genetik mi?

-
Resim
Amniyotrofik lateral skleroz (ALS), genetik olarak birçok genetik varyasyonun orantısız olarak katkısıyla karakterize karmaşık bir nörodejeneratif hastalıktır. Ailede ALS hastası bireyin varlığı aile bireyleri açısından riski arttırır. ALS olan bireyin birinci derece akrabalarında (anne-baba-kardeş-çocuk) risk daha fazladır. Toplu olarak, tanımlanan genetik risk faktörleri, ALS’nin ∼% 50-% 70'inden sorumludur. ALS poligenik multifaktöriyel bir hastalıktır. Tek başına anlamı olmayan birçok genetik varyant ve birçok çevresel faktör bir araya gelerek hastalık ortaya çıkar. Hastalığın küçük bir kısmı ise tek gen hastalığı şeklinde kalıtırlır. Yani bir gendeki patojenik tek bir mutasyon hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilir. Sonraki kuşaklara keskin bir biçimde kalıtılır. ALS’nin ortalama %9 ‘unda SOD1 genindeki mutasyonlar sorumlu tutulmaktadır. ALS ile ilişkili genlerin çoğu alellik heterojenite gösterir. Her gen içindeki farklı mutasyonlar aynı klinik fenotipe neden olabili...
devamı »